„10 października – Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego”
Święto zostało ustanowione w 1992 roku przez Światową Federację Zdrowia Psychicznego. Jego celem jest zwrócenie uwagi na dbałość o zdrowie psychiczne, pomoc osobom chorym z naszego otoczenia, ulepszanie opieki medycznej nad chorymi psychicznie i na wszystkie sprawy dotyczące zaburzeń psychicznych. Coroczne obchody święta odbywają się pod wybranym hasłem – w 2022 r. hasłem przewodnim jest: „Uczyń zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie dla wszystkich globalnym priorytetem”. Przewlekły stres, coraz większe tempo życia i towarzyszące nam często przemęczenie przyczyniają się do licznych zachorowań. Ważne jest, żeby odpowiednio wcześnie zwrócić się po pomoc. W przypadku chorób psychicznych, tak jak i w każdej innej chorobie, wczesne podjęcie leczenia warunkuje jego skuteczność.
Zdrowie, również te psychiczne, należy do tych wartości, które w sposób szczególny wpływa na jakość życia człowieka. Zdrowy styl życia prowadzony od najmłodszych lat jest warunkiem prawidłowego rozwoju psychofizycznego i zdrowotnego, a działania, wybory i wypracowane nawyki w młodym wieku najczęściej determinują zachowania podejmowane przez całe życie. Warto mieć na uwadze, że na nasze zdrowie w 50% wpływa nasz styl życia, a tylko w 20% uwarunkowania genetyczne. Można więc powiedzieć, że nasze zdrowie jest w naszych rękach.
Dobry nastrój w dużej mierze zależy od nas samych – mamy wiele możliwości, aby samemu zadbać o lepsze samopoczucie. Z myślą o dzieciach i nie tylko prezentuje kilka prostych, lecz ważnych wskazówek odnośnie codziennego funkcjonowania, których realizacja sprzyja utrzymaniu dobrego nastroju.
Zadbaj o dobre relacje z innymi
W tych trudnych czasach epidemii nasze kontakty z innymi są ograniczone. Nie możemy swobodnie spotykać się z kolegami i koleżankami, ale możemy spędzać czas z rodziną. Wszyscy potrzebujemy kogoś z kim możemy podzielić się smutkami i radością. Z rówieśnikami możemy kontaktować się telefonicznie lub poprzez komunikatory w internecie. Pamiętajmy jednak , że kontakty wirtualne nie zastąpią tych w realnym świecie. Badania naukowe dowodzą, że większość naszych potrzeb psychicznych zaspokajamy poprzez kontakty społeczne. Kontakty z ludźmi mogą więc dawać nam najwięcej zadowolenia. Dbajmy więc o dobre relacje z innymi ludźmi.
Zadbaj o zdrowy sen
Sen jest jednym z istotniejszych czynników warunkujących dobry nastrój – ważna jest zarówno jego ilość, jakość oraz miejsce i czas zasypiania. Istotne, by twój sen był regularny, ciągły i odpowiednio długi. Młodzi ludzie, z racji tego, że ich organizm jest w okresie wzrostu, potrzebują od 9 do 11 godzin snu w ciągu doby.
Zadbaj o zdrowy ruch
Aktywność fizyczna to kolejny istotny element dobrego samopoczucia. Wyniki wielu badań potwierdzają, że osoby regularnie ćwiczące cieszą się lepszym nastrojem i mniejszą skłonnością do depresyjności, a także mają lepszą samoocenę. Zastanów się więc jaki rodzaj ruchu sprawia Ci lub mógłby sprawiać przyjemność, pamiętając o tym, że bardziej wskazany jest taki rodzaj ćwiczeń, który możesz wykonywać w towarzystwie innych. Sprawiaj sobie (i innym) drobne przyjemności.
Bądź aktywny
Pierwszym krokiem może być spisanie na kartce listy aktywności, które Tobie sprawiają lub sprawiały przyjemność, z nadrzędną zasadą: „im więcej tym lepiej”. Sama ta czynność może być przyjemna. Nie jest istotne czy będzie to czytanie książki i pyszne ciastko zjedzone w miłym miejscu, czy spacer w słoneczny dzień, słuchanie ulubionej muzyki, czy przejażdżka rowerem. Ważne jest to czy dla Ciebie te czynności niosą jakąś dozę przyjemności. Pamiętaj, że szczęście nie zależy tylko od czynników zewnętrznych, a bycie zadowolonym to rodzaj postawy wobec życia, którą można doskonalić, pielęgnować i rozwijać.
Rozwiązuj problemy
Nie istnieją ludzie, którzy ich nie mają. To, co ludzi wyraźnie odróżnia to sposób radzenia sobie z nimi. Pamiętaj, że rozwiązywanie problemów to umiejętność (podobnie jak jazda na rowerze), z którą nikt nie przychodzi na świat, a którą można rozwijać i doskonalić. Pomocą może być wsparcie bliskiej osoby lub profesjonalisty (np. trenera lub psychologa). Skuteczne rozwiązywanie problemów może być dodatkowym źródłem zadowolenia.
Bądź w dobrej relacji ze sobą
Lepsza znajomość siebie, własnych uczuć i potrzeb sprzyja dobremu samopoczuciu. Jeśli trudno Ci wyobrazić sobie jak mógłbyś sam siebie polubić, pamiętaj że możesz skorzystać z pomocy osób bliskich, aby lepiej „dogadywać się” ze sobą. Zadaj sobie ważne pytanie: „czego potrzebuję, by czuć się dobrze?” i uważnie posłuchaj własnej odpowiedzi. Pamiętaj, że relacja ze sobą to jedna z ważniejszych relacji jakich doświadczasz, choćby dlatego, że trwa całe życie.
Stosuj metodę małych kroków
„Nie od razu Kraków zbudowano”. Pamiętaj, że nawet największe zadanie można podzielić na serię mniejszych i „możliwych do pokonania szczebli”, a wielu wyzwań nie podejmujemy właśnie dlatego, że możemy chcieć natychmiastowych efektów.
Według Światowej Organizacji Zdrowia zaburzenia psychiczne dotyczą aż 20 proc. ludności. Najpowszechniejsza jest depresja – cierpi na nią 100 milionów osób na całym świecie i co dziesiąty Polak. Taką cenę płacimy za rozwój cywilizacyjny. Ale to nie oznacza, że jesteśmy bezradni i nie mamy wpływu na nasze życie. Dbajmy o siebie i o swoich bliskich, a w razie wystąpienia objawów choroby nie zwlekajmy z szukaniem pomocy. Zachęcajmy też innych do tego, aby nie wstydzili się pójść do psychologa czy psychiatry.
Anna Płoska psycholog